Superfoods zijn hot. Ze
zitten boordevol vitamines, antioxidanten en andere heilzame voedingsstoffen. Ze
beloven meer energie, een betere gezondheid en soms zelfs beweren ze hele ‘volksziekten’
te genezen. Wat is er nu waar van deze bewering en hoe werkt het precies?
Bij superfoods wordt regelmatig, gemakshalve uitgegaan van
de redenering: “vitamines (of andere voedingsstoffen) zijn gezond, dus meer
vitamines zijn gezonder.” In het menselijk lichaam werkt het echter anders. Je
lichaam heeft een bepaalde hoeveelheid vitamines et cetera nodig om optimaal te
kunnen functioneren. Meer vitamines hebben dan geen toegevoegde waarde.
Ik gebruik vaak de vergelijking met het bouwen van een huis.
Om een huis te bouwen heb je veel verschillende materialen nodig en vakmensen
om de verschillende onderdelen te construeren. Om een lichaam op te
bouwen/onderhouden heb je veel verschillende voedingsstoffen nodig en
gespecialiseerde cellen en organen om de verschillende onderdelen op te bouwen/in
goede staat te houden.
Beperken we ons tot de metselaars, en gaan we ervan uit dat
er een x aantal metselaars actief zijn, dan kunnen die metselaars maximaal een
bepaald aantal stenen per dag metselen. Als
de aannemer er voor zorgt dat dat aantal stenen gewoon elke dag aanwezig is,
dan kunnen de metselaars de hele dag vooruit. Hetzelfde geldt voor het
menselijk lichaam. Er zijn maar een x aantal gespecialiseerde cellen aanwezig
om de verschillende organen (b.v. spieren) op te bouwen en te onderhouden. Deze
cellen kunnen een (beperkt) aantal voedingsstoffen (koolhydraten, eiwitten,
vetten) en hulpstoffen (vitamines,
enzymen, micronutriënten) per dag verwerken. Als je zorgt dat je met je voeding
deze hoeveelheid per dag binnenkrijgt, dan kan je lichaam gewoon optimaal
functioneren.
Als de aannemer nu bedenkt: “om muren te bouwen heb ik
stenen nodig, dus hoe meer stenen, hoe meer muren”, dan ontstaat er een
probleem. Hij laat nu in plaats van 1000 stenen per dag, 2000 stenen aanvoeren.
De metselaars kunnen hierdoor echter niet sneller metselen. Na verloop van tijd
hopen de stenen zich op op de bouwplaats en liggen ze in de weg. Die overbodige
stenen moeten dan worden opgeslagen in het magazijn. In het menselijk lichaam
heten die magazijnen: vetcellen.
Een teveel aan voedingsstoffen wordt op een gegeven moment
als voorraad opgeslagen in de vetcellen. Het maakt daarbij niet uit of er een
teveel is aan koolhydraten, eiwitten, vetten of alcohol: allemaal worden ze
opgeslagen als vet.
Vitamines zijn geen voedingsstoffen, maar eerder
hulpmiddelen om de processen in het lichaam goed te laten verlopen. Zo ongeveer
als de stroom die nodig is om de cementmixer te laten draaien. Een teveel aan
vitamines verlaat je lichaam in de meeste gevallen via je urine, tenzij het om
de in vet oplosbare vitamines gaat (A, D, E en K). Een teveel hiervan wordt
opgeslagen in je organen en kan in het ergste geval tot
vergiftigingsverschijnselen lijden. Hiervoor moet je echter wel zoveel
binnenkrijgen, dat dat bijna alleen maar kan door grote hoeveelheden
vitaminepillen naar binnen te werken.
Je lichaam heeft een bepaalde hoeveelheid vitamines (en
antioxidanten et cetera) per dag nodig om goed te kunnen functioneren. Krijg je
er meer binnen, dan heeft dat geen meerwaarde. Superfoods hebben dan ook geen
meerwaarde boven een normaal gevarieerd eetpatroon volgens de schijf van vijf.
Is het dan beter om
geen superfoods te vermijden?
Nee. Superfoods zijn zeker niet ongezond of gevaarlijk,
integendeel. Ze vormen een uitstekend alternatief binnen een gevarieerd en goed
gedoseerd dieet. Er is echter geen enkel wetenschappelijk bewijs dat ze beter
zijn voor uw gezondheid dan andere groenten, fruit, zaden en voedingsmiddelen.
